به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از یورو نیوز، «فتح الله گولن»، رهبر مخالفین دولت ترکیه و متهم اصلی ساماندهی کودتای روز جمعه در این کشور امروز در سخنانی کوتاه، کودتای شکل گرفته در این کشور را ساختگی خواند.

بر اساس این گزارش، «گولن» گفت: تصویر بزرگ تر در این زمینه، به وضوح نشانه هایی از یک کودتای نمایشی یا جعلی دارد.

وی با بیان دلایلی در صدد جعلی نشان دادن کودتای مذکور برآمد و گفت: اول از همه، به رهبران مهم سیاسی که در یک کودتای نظامی به زندان انداخته می شوند، دست زده نشده و تحت تعقیب قرار نگرفته اند.

وی افزود: ساختمان های خالی بمباران می شود، مردم به سوی غیرنظامیان تیراندازی می کنند، تانک ها متوقف مانده و هیچ کاری نمی کنند. وقتی شما به این تصویر بزرگ نگاه می کنید، این تصویر یک کودتای واقعی نیست.

گفتنی است «فتح الله گولن»، واعظ مذهبی پر طرفدار ترکیه به حساب می آید که از پانزده سال پیش یه این سو در آمریکا زندگی می کند. دولت «اردوغان» معتقد است طراحی و اجرای کودتا به عهده وی و طرفداران او در داخل ترکیه بوده است. اتهامی که «گولن» در نخستین ساعات پس از شکل گیری کودتا در ترکیه آن را قویا رد کرد و خود را مبری از هرگونه دخالت در این ماجرا دانست.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از المنار، سید «مجید المشعل» رئیس مجلس علمای بحرین در سخنانی در برابر منزل شیخ «عیسی قاسم» رهبر شیعیان این کشور تاکید کرد که مردم بحرین ظلم آل خلیفه را نمی پذیرند.

بر اساس این گزارش مجید المشعل در سخنانی در این راستا اظهار داشت: مردم حاضر در برابر منزل شیخ عیسی به دنبال فتنه، برخورد و مقابله نیستند اما ظلم و حمله به مقدسات و رهبرانشان را نیز نمی پذیرند.

وی در ادامه سخنان خود تصریح کرد: مردم در برابر تهدید تسلیم نمی شوند و باید به شیوه های دیگری با مردم رفتار شود. شیعه که بزرگترین گروه در کشور است، از سال های گذشته تاکنون همواره مورد هجمه بوده است. در همین راستا نهادهای دینی و فرهنگی و سیاسی بسته شدند و علمایی همچون علامه «محمد صنقور» امام جمعه عالی بحرین تحت پیگرد قرار گرفتند.

رئیس مجلس علمای بحرین افزود: آل خلیفه با مردم رفتاری دشمنانه دارد و این موضوع از مقابله آنها با حرکت مسالمت آمیز مردم از طریق وسایل مختلف مشخص است. سخنرانی دینی در خدمت دین و مصالح اسلامی و ملی است اما آل خلیفه می خواهد ابزار سخنرانی در خدمت منافع آنها باشد و دائما طبق خواسته های آنها به کار گرفته شود. این در حالی است که چنین چیزی به هیچ وجه امکان پذیر نیست و عالمان صادق، ابزاری برای آل خلیفه نمی شوند.

وی در پایان تاکید کرد: حمله به شیخ عیسی اعلام جنگ علیه شیعیان است و آل خلیفه از این طریق در صدد ثبات و امنیت کشور نیست. آنها دروغ می گویند و روش های سرکوب، ظلم، تحقیر و ذلیل کردن روش های مناسبی برای تعامل با مردم نیست. آل خلیفه باید رفتار خود را با مردم ریشه دار بحرین اصلاح کند. زیرا این مردم که دارای غیرت اسلامی بالایی هستند، از حقوق، ارزش ها و رهبران خود دست نمی کشند و برای ایثار و جان فشانی در این راه آماده هستند

خبرگزاری مهر- گروه بین الملل: در روزهای اخیر شاهد عقب نشینی هایی در مواضع رهبران حزب حاکم ترکیه در قبال روسیه، رژیم اسرائیل و مصر هستیم که در دو مورد اول «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه با عقب نشینی از مواضع قبلی خود در سال ها و ماه های اخیر اقدام به عادی سازی روابط با مسکو و تل آویو کرد. همزمان با این عادی سازی روابط خبرهایی مبنی بر تلاش حزب حاکم ترکیه برای نزدیک شدن به دولت مصر منتشر می شوند!

تحرکات اخیر در سیاست خارجی ترکیه از دو منظر قابل تحلیل است که در ادامه به آن پرداخته شده است.

نگاه خوش بینانه

دخالت سال های گذشته ترکیه در سوریه نه تنها هیچگونه سودی برای این کشور نداشته بلکه موجبات انزوای منطقه ای و جهانی آنکارا را فراهم کرده است.

در قدرت باقی ماندن «بشار اسد» در سوریه بعد از گذشت ۵ سال از درگیری های سوریه برخلاف وعده های «احمد داود اوغلو» نخست وزیر ترکیه که وعده سقوط اسد ظرف چند ماه را داده بود و همچنین قدرت گرفتن کردها در شمال سوریه در نزدیکی مرزهای ترکیه که به منزله کابوسی برای آنکارا است، افزایش تنش ها و درگیری های داخلی با گروه تروریستی «پ ک ک»، مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم های روسیه در پی ساقط شدن جنگنده مسکو توسط ترکیه همگی حکایت از شکست سیاست های آنکارا در قبال تحولات سوریه و منطقه دارد.

خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل ـ رامین حسین آبادیان: پس از حمله نظامیان رژیم صهیونیستی به کشتی مرمره در آب های بین المللی که حامل کمک های انسان دوستانه برای فلسطینیان ساکن غزه بود، آنکارا روابط خود با تل آویو را به پایین ترین سطح ممکن کاهش داد. مقامات ترکیه در آن هنگام ۳ شرط اساسی را برای ازسرگیری روابط با رژیم صهیونیستی عنوان کردند؛ ۱ـ عذرخواهی نتانیاهو. ۲ـ پرداخت غرامت به دلیل کشته شدن ۹ تبعه تُرک در حمله به کشتی. ۳ـ رفع حاصر غزه.

«رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه حدود ۶ ماه پیش به صورت رسمی اعلام کرد که بهبود روابط میان آنکارا و تل آویو از اولویت‌های سیاست خارجی آنکارا به شمار می رود. وی مسأله «رفع محاصره غزه» را به عنوان یکی از شروط برقراری مجدد روابط با تل آویو مطرح کرد. البته اظهارات اردوغان در خصوص لزوم عادی‌سازی روابط آنکارا و تل‌آویو در آن زمان غافلگیر کننده نبود، چرا که ترکیه که پس از حوادث سال ۲۰۱۰ روابط با تل آویو را به پایین ترین سطح ممکن تنزل داد، در آن هنگام با ارتقاء روابط به سطح کاردار موافقت کرده بود.

سرانجام پس از کش و قوس‌های فراوان و پافشاری آنکارا بر لزوم تحقق هر ۳ شرط خود، سلسله مذاکرات و رایزنی‌های دو طرف در کشورهای اروپایی به توافق میان آنها منجر شد. بر همین اساس، «بینعلی ایلدریم» نخست وزیر ترکیه در جریان یک نشست مطبوعاتی ضمن تأیید خبر توافق میان آنکارا و تل آویو برای عادی‌سازی روابط، از برخی مفاد توافقنامه میان دو طرف پرده برداشت. از سوی دیگر، «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی هم مسأله توافق دو طرف برای عادی سازی روابط را تأیید کرد. 

در طول حدود ۶ سال گذشته که روابط میان ترکیه و رژیم صهیونیستی به پایین‌ترین سطح ممکن تنزل پیدا کرد، آنچه که موجب عدم بهبود این روابط و بازگشت آن به مسیر عادی خود بود، شروط سه‌گانه «رجب طیب اردوغان» برای صهیونیست‌ها بود؛ شروطی که پیشتر به آنها اشاره شد. با این وجود، هنگامی که به عقب بازمی‌گردیم و نگاهی به سه‌گانه اردوغان می‌اندازیم، به خوبی به عقب‌نشینی محض دولت آنکارا در برابر رژیم صهیونیستی پی می بریم. 

پس از گذشت حدود ۶ سال از وقوع حادثه حمله به کشتی مرمره و کشته شدن ۹ فعال صلح ترک‌تبار، شرط اول آنکارا (عذرخواهی رسمی تل آویو) محقق نشد و تنها پس از دو سال از این حادثه «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی در تماس تلفنی با «رجب طیب اردوغان» که در آن زمان نخست وزیر بود، در این زمینه ابراز تأسف کرد.

اما شرط دوم که پرداخت غرامت به خانواده‌های قربانیان حمله به کشتی مرمره بود، تا حدودی محقق شد و نخست‌وزیر ترکیه در جریان نشست خبری اخیر خود اعلام کرد: «اسرائیل متعهد به پرداخت ۲۰ میلیون دلار به عنوان غرامت به خانواده قربانیان حمله به کشتی مرمره شده است». این در حالی است که مهم‌ترین شرط ترکیه یعنی شکسته شدن محاصره نوار غزه به هیچ وجه محقق نشد و همین مسأله حاکی از آن است که تمامی ادعاهای مقامات آنکارا مبنی بر حمایت از مسأله فلسطین و دفاع از منافع مسلمانان تنها یک لفّآظی در جهت بهبود بخشیدن به چهره خود در نزد افکار عمومی منطقه و جهان است؛ چهره‌ای که با حمایت گسترده از تروریسم به شدت به آن خدشه وارد شده است.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از خبرگزاری راشا تودی، سخنگوی کاخ کرملین اعلام کرد که «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه نامه ای دریافت کرده است که در آن،‌ «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه بابت مرگ خلبان روسی در جریان واژگون سازی یک جت جنگی روسیه بر فراز مرز ترکیه و سوریه در نوامبر گذشته عذرخواهی کرده است.

«دیمیتری پسکوف» سخنگوی کاخ کرملین گفت که در این نامه،‌ رئیس جمهور ترکیه آمادگی خود را برای بهبود روابط با مسکو اعلام کرده است. وی در ادامه افزود: «رئیس دولت ترکیه مراتب همدردی و تأسف خود را به خویشاوندان خلبان متوفی روسی ابراز کرد و به آنان تسلیت گفت».

بنا به گزارش راشا تودی، اردوغان در نامه خود روسیه را «یک دوست و یک شریک استراتژیک» برای آنکارا خواند و خاطرنشان کرد که مقامات ترکیه نمی خواهند روابط دوجانبه آنها با روسیه تضعیف شود.

طبق بیانیه منتشره بر روی تارنمای کاخ کرملین، در این نامه آمده است: «ما هرگز تمایل یا قصد مشخصی برای واژگون ساختن هواپیمای روسیه نداشتیم».

این درحالیست که پیشتر رئیس جمهور ترکیه ساقط شدن جنگنده روسی را اشتباه خلبان خواند، ولی اشاره نکرد که آیا این اشتباه خلبان ترک بوده است یا خلبان روسی. گفتنی است که در پی ساقط شدن جت جنگی روسیه توسط یک جنگنده ترکیه در نوامبر گذشته، روابط دو کشور به سردی گرایید و روسیه تحریمهایی را علیه این کشور وضع نمود.

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل-جواد حیران نیا: لیبرالیسم از جمله نظریه های روابط بین الملل است که بر سازمانهای بین المللی و حقوق بین الملل تأکید ویژه دارد.

این نظریه که ریشه در آثار و آرای «امانوئل کانت» دارد تحقق صلح جهانی را از رهگذر نهادینه شدن حقوق بین الملل و سازمانهای بین المللی(منطقه ای) می بیند و بر این اعتقاد است از آنجا که سرشت انسان «خوب» است بر خلاف واقعگرایان(رئالیستها) می توان به صلح جهانی دست یافت.

لیبرالها که از نظریه پردازان پیشتاز در روابط بین الملل هستند در دهه های اخیر سیری تاریخی و تکاملی خود را طی کرده اند. این نظریه در سالهای بعد از جنگ جهانی دوم در قالب نظریه های همگرایی، «نظریه وابستگی متقابل»، نهادگرایی نئولیبرال (نئولیبرالیسم) ظهور و بروز پیدا کرده است.

در قالب نظریه های همگرایی شاهد ظهور نظریه های کارکردگرایی و نوکارکردگرایی هستیم. در واقع با آشکار شدن ناتوانی دولتها در تامین امنیت رفاهی جامعه، بیان مطالبات مردم نسبت به حکومتها روز به روز اضافه تر می شود.

گروهی از دانشمندان با عدول از بدبینی فلسفی واقعگراها و روی آوری به خوش بینی فلسفی، در اندیشه یافتن راه حل مناسب برای امنیت شهروندان و جلوگیری از بروز جنگ مجدد و ویرانی بوده اند. اولین مدل وصف و تفسیر تحولات جدید از آن صاحب نظران همگرایی است که حدود دو دهه در مورد همکاری میان دولتها به بحث پرداختند.

دیوید میترانی به عنوان یکی از متقدمان نظریه کارکردگرایی(همگرایی)، همکاری فراملی را برای حل مسائل مشترک ضروری می دانست وی یادآور شد که همکاری در یک بخش می تواند به سایر بخش ها تسری یابد. بر این اساس هر چه دولتها به صورت عمیق تری وارد فرایند همگرایی شوند بهای دور ماندن از همکاری بیشتر رو به افزایش خواهد گذاشت.

از نظر محققانی مانند ارنست هاس(نوکاکردگرایی) نهادهای بین المللی و منطقه ای همتای ضروری دولتهای مستقل بودند که ظرفیت شان برای ادامه هدف های رفاهی رو به کاهش گذارده بود. کارهای افرادی نظیر هاس و میترانی انگیزه های لازم را برای همکاری نزدیک تر میان دولت های اروپایی فراهم آورد که یکی از نتایج آن ایجاد جامعه فولاد و ذغال در اروپا در سال ۱۹۵۲ میلادی بود. در واقع اتحادیه اروپا یکی از مصادیق موفقیت نظریه نوکارکردگرایان و نظریه همگرایی(لیبرالیسم) بود. در واقع طی شدن روند همگرایی از جامعه زغال به اتحادیه اروپا به نوعی تأییدی بر نظریه نوکارکردگرایی از جمله اصل تسری(spill over) است که نشان از تسری همگرایی به سایر حوزه ها است.

در اواخر دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰، بر اثر ناکامی نظریات همگرایی، تمایل نظریه پردازان نسبت به نظریه نوکارکردگرایی کاهش یافت و نا امیدی و یاس از کارایی و مطلوبیت نوکارکردگرایی باعث پردازش نظریه وابستگی متقابل شد. نظریه پردازان وابستگی متقابل سعی کردند همگرایی را در قالب وابستگی متقابل جهانی توضیح دهند.

 اصول این نظریه و گستره آن متفاوت از نظریه همگرایی بود و توسعه و محدوده وابستگی متقابل محدوده خاصی نداشت. بطوریکه از بطن نظریه وابستگی متقابل نظریه رژیم ها ایجاد شد. در حقیقت نظریه پردازان وابستگی متقابل معتقد بودند در شرایط وابستگی متقابل، رژیم ها برای تنظیم روابط بین دولتها شکل می گیرند. در واقع در یک وضعیت بی نظم که حکومت مرکزی وجود ندارد تا اصول و قواعد رفتاری را ایجاد کند، رژیم های بین المللی، که در برگیرنده ترتیبات، قواعد، هنجارها و نهادهای تنظیم کننده روابط بین دولتها هستند، برای انجام این کار شکل می گیرند. رژیم های بین المللی از مصادیق همکاری بین المللی محسوب می شوند.

به عبارت دیگر، نظریه رژیم ها برای پرداختن به موضوع همکاری های بین المللی و نهادسازی در یک نظام بی نظم متشکل از کشورهای دارای حاکمیت که در تلاش اند تا منافع و قدرت شان را به حداکثر برسانند ارائه شد. بنابراین، نظریه رژیمها منجر به ارائه نظریه نهادگرایی نئولیبرال شد. البته نظریه رژیم ها به طور قابل توجهی توسط نئولیبرالها تعدیل و اصلاح گردید. به طور کل می توان گفت سلف بلافصل نهادگرایی نئولیبرال، نظریه رژیم های بین المللی است که خود ریشه در نظریه وابستگی متقابل دارد.

اگرچه نظریه کارکردگرایی از حیث تئوریک و نظری همانگونه که اشاره شد با شکست مواجه شد اما اتحادیه اروپا از مصادیق موفقیت این نظریه بود. خروج بریتانیا از این اتحادیه و معکوس شدن روند همگرایی که نشان از قدرت روز افزون ملی گرایی است را می توان شکست نظریه نوکاکردگرایی تلقی کرد.